W Europie cukrzyca ciążowa (GDM) dotyczy blisko 13% kobiet ciężarnych i stanowi większość przypadków cukrzycy wikłającej przebieg ciąży. U około 1/3 kobiet cukrzyca ciążowa powtarza się w kolejnej ciąży. W przypadku 30-50% kobiet, u których wystąpiła cukrzyca w ciąży, w ciągu 5-10 lat po porodzie rozwija się nietolerancja węglowodanów lub jawna cukrzyca.

Zachęcamy do obejrzenia filmu i zapoznania się z ulotką.

Strona Śląskiego OW w Dzienniku Zachodnim
wydanie z dnia 23 kwietnia 2021 roku

• Higiena jamy ustnej - profilaktyka dla serca

Ponad 50% dzieci w wieku 3 lat ma próchnicę zębów, 60-90% dzieci w wieku szkolnym ma ubytki w zębach, u 15-20% dorosłych w wieku 35-44 lata występują choroby przyzębia (dziąseł), które prowadzą do utraty zębów, 30% osób w wieku 65-74 lata ma problem z częściową lub całkowitą bezzębnością.

Czym są choroby jamy ustnej? 

Choroby jamy ustnej to stany patologiczne wywołane różnymi czynnikami chorobotwórczymi przejawiający się zmianami morfologicznymi, anatomicznymi i fizjologicznymi.

Najczęstsze choroby jamy ustnej to próchnica, zapalenie miazgi, zgorzel miazgi, ropnie i choroby przyzębia, zapalenia błony  śluzowej, choroby dziąseł i nowotwory.

Próchnica zębów, ropnie i choroby przyzębia

Próchnica zębów to proces prowadzący do rozpadu twardych tkanek zęba i w konsekwencji do powstania ubytku. Próchnica atakuje zarówno zęby mleczne, jak i stałe, i bardzo szybko postępuje, zwłaszcza u dzieci. W efekcie nieleczenia próchnicy dochodzi do stanów zapalnych miazgi, zgorzeli i powstawania ropni.

Choroba przyzębia to stan zapalny niszczący dziąsła i tkanki otaczające korzenie zębów. Główną przyczyną chorób przyzębia jest nagromadzenie bakterii płytki nazębnej, która drażni dziąsła, powodując ich zaczerwienienie, uwrażliwienie, opuchnięcie. oraz powstawanie ropni tkanek otaczających.

Czynniki rozwoju próchnicy

• obecność w jamie ustnej drobnoustrojów, które w wyniku metabolizmu węglowodanów powodują powstawanie kwasów, efektem czego jest odwapnienie tkanek twardych zęba
• obecność w jamie ustnej węglowodanów
• posterupcyjne oddziaływanie cukru zawartego w produktach spożywczych
• schorzenia drobnoustrojowe
• złe nawyki higieniczne
• złe nawyki dietetyczne

Próchnica i choroby przyzębia jako czynnik rozwoju chorób układu krążenia

Nieleczona próchnica, choroby przyzębia i inne infekcje  jamy ustnej mogą powodować wiele schorzeń w tym zakażenia krwi, choroby układu krążenia, a także uszkadzać różne organy. Mogą np. spowodować zapalenie mięśnia sercowego, osierdzia, wsierdzia, zastawek serca, a także zawał. W wyniku zaburzeń odporności namnażające się w jamie ustnej bakterie mogą przenikać do układu krwionośnego i wywoływać zwiększoną agregację płytek krwi, a to może doprowadzić do powstawania skrzepów ze wszystkimi jej negatywnymi skutkami.

Od zębów do serca

Dobrym wskaźnikiem ogólnego stanu zdrowia, w tym serca, jest uzębienie. Wiele badań wykazało, że bakterie zaangażowane w rozwój próchnicy w jamie ustnej mogą przenikać do krwioobiegu i powodować podwyższenie poziomu białka C-reaktywnego – markera stanu zapalnego w naczyniach krwionośnych.

Naukowcy z Anglii i Nowej Zelandii twierdzą, że przed zawałem mięśnia sercowego i wylewem chroni… szorowanie zębów.

Profilaktyka 

• Prawidłowe szczotkowanie zębów co najmniej 2 razy dziennie (należy pamiętać o czyszczeniu języka i ścianek jamy ustnej), a najlepiej po każdym posiłku.
• Regularne wizyty u stomatologa (kontrola co 6 miesięcy, niezwłoczna interwencja w razie jakichkolwiek problemów).
• Wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych: Produkty spożywcze, które mają działanie próchnicotwórcze to przede wszystkim: cukier, słodzone napoje, różnego rodzaju słodycze, ciasta, dżemy, suszone owoce, soki. Produkty, które w sposób bezpośredni przyczyniają się do zapobiegania powstania próchnicy to: mleko, niesłodzone przetwory mleczne, ryby, jaja oraz woda.

Jak myć zęby

Staranne czyszczenie zębów jest jednym z kluczowych czynników sprzyjających ich zdrowiu. Jego celem jest niedopuszczenie do tworzenia się płytki nazębnej i/lub szybkie i dokładne jej usuwanie.

Do oczyszczania zębów niezbędne są następujące przybory:

szczoteczka do zębów, pasta do zębów, nić dentystyczna, płyn do płukania jamy ustnej.

Prawidłowe mycie zębów jest bardzo istotnym elementem higieny

• Szczotkuj zęby zaczynając od tyłu
• Ustaw szczotkę na zewnątrz zębów, pod kątem 45 stopni w kierunku dziąseł
• Zwracaj uwagę, aby szczoteczka dotykała zarówno zębów jak i dziąseł
• Szczotkuj zęby delikatnymi ruchami okrężnymi na wszystkich powierzchniach
• Myj zęby przez min. 2 minuty
• Za pomocą nici dentystycznej oczyść przestrzenie międzyzębowe i powierzchnie kontaktowe
• Użyj płynu do płukania jamy ustnej

O następstwach braku higieny jamy ustnej, chorobach układu krążenia opowiadają eksperci: prof. dr hab. n.med. Krystian Wita, konsultant wojewódzki w dziedzinie kardiologii (województwo śląskie) oraz Agnieszka Czok, lekarz stomatolog. Zachęcamy do obejrzenia filmu.

Według Światowej Organizacji Zdrowia WHO alkohol wpływa na ponad 200 rodzajów chorób, znajdując się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia. Ryzyko negatywnych konsekwencji picia alkoholu przez kobiety jest większe niż w przypadku mężczyzn. Po spożyciu tej samej ilości alkoholu organizm kobiety otrzymuje go o 40% więcej. Szacuje się, że nadużywanie alkoholu skraca życie średnio o 16 lat.

Czym jest uzależnienie od alkoholu?

Uzależnienie od alkoholu, czyli alkoholizm to silna, nabyta potrzeba spożywania substancji zawierających alkohol. Osoba uzależniona zaniedbuje na rzecz picia źródła przyjemności lub zainteresowań, które do tej pory były dla niej ważne.

Najczęściej spotykane motywy spożywania alkoholu:

• ucieczkowy - w celu redukcji napięcia, stresu, polepszenia nastroju;
• społeczny - spożywanie alkoholu dla towarzystwa, z okazji;
• w poszukiwaniu przyjemności - dla walorów smakowych, czy też w przekonaniu o jego zdrowotnym działaniu lub właściwościach leczniczych.

Często alkoholizm wypierany jest ze świadomości osoby uzależnionej i jej bliskich, stąd nazywany jest również „chorobą zaprzeczeń".

Czynniki ryzyka

• Biologiczne - głównym czynnikiem decydującym o podatności organizmu na alkohol są uwarunkowania genetyczne. To jak organizm toleruje alkohol, warunkuje czy sięgniemy po niego po raz kolejny.
• Społeczne - wzorce kulturowe, postawy społeczeństwa wobec picia stanowią zagrożenie uzależnienia od alkoholu (picie w bardzo dużych ilościach, zgoda na picie młodych osób np. podczas imprez okolicznościowych, uznawanie osób niepijących za nietowarzyskie oraz dostępność alkoholu).
• Psychiczne - zależą od cech osobowości, które mają wpływ na częstotliwość sięgania po alkohol (trudności w radzeniu sobie z przykrymi emocjami, niska samoocena, problemy z wyrażaniem emocji, niska odporność na stres).

Nie ma uniwersalnych kryteriów „bezpiecznego" picia alkoholu. Ta sama ilość dla jednych może być bezpieczna, dla innych już szkodliwa.

Jakie objawy powinny zaniepokoić?

Uzależnienie rozpoznaje się wtedy, gdy spełnione są co najmniej 3 spośród następujących kryteriów:

• „głód alkoholowy" - poczucie przymusu picia;
• trudności w kontrolowaniu własnych zachowań związanych z piciem (np. spożywanie większej ilości alkoholu niż wcześniej planowano);
• zespół abstynencyjny (objawy pojawiające się przy próbie odstawienia lub zmniejszenia ilość spożywanego alkoholu) i związane z nim objawy (drżenie mięśniowe, nudności,
• biegunki, bezsenność, niepokój);
• zwiększona tolerancja przyjmowanego alkoholu;
• zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub zainteresowań na rzecz picia;
• spożywanie alkoholu mimo wyraźnych dowodów i świadomości jego szkodliwych następstw.

Profilaktyka uzależnień

Negatywne wzorce spożywania alkoholu wyniesione z rodziny są częstą przyczyną picia przez nieletnich i dorosłych. Profilaktyka powinna zacząć się od najmłodszych lat:

• nie pij alkoholu przy dzieciach i nie częstuj ich;
• uświadamiaj dzieciom konsekwencje spożywania alkoholu;
• pokazuj prozdrowotne formy spędzania wolnego czasu.

To rodzice kształtują w dużej mierze nawyki i zainteresowania dzieci.

W profilaktyce uzależnień ważną rolę odgrywa również samokontrola:

• analizuj i oceniaj swój wzór spożywania alkoholu;
• kontroluj ilość, częstość i efekty picia alkoholu;
• słuchaj opinii innych osób na temat Twojego picia;
• nie bagatelizuj negatywnych doświadczeń związanych z piciem;
• nie zwlekaj z konsultacją u specjalisty.

Wzmacniaj indywidualne czynniki chroniące:

• wzmacniaj samoocenę i wewnętrzną motywację;
• dbaj o relacje z innymi ludźmi;
• rozwijaj umiejętności radzenia sobie z emocjami prowadzącymi do nadużywania alkoholu;
• szukaj wsparcia w sytuacjach kryzysowych;
• unikaj sytuacji wyzwalających chęć spożywania alkoholu.

Gdzie szukać pomocy?

Szacuje się, że jedynie kilkunastu na 100 pijących nałogowo napoje alkoholowe osobom udaje się wyjść z nałogu bez profesjonalnej pomocy. Podstawową metodą leczenia uzależnienia od alkoholu jest psychoterapia - indywidualna oraz grupowa.

Pomoc można uzyskać również w punktach konsultacyjnych, telefonach zaufania, stowarzyszeniach i klubach abstynenckich oraz wspólnotach anonimowych alkoholików.

• 801140 068 Pomarańczowa Linia, pon.- pt. 14.00 - 20.00
• 800120 002 Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia,, czynny przez całą dobę
• Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych http://www.parpa.pl/
• Poradnie Leczenia Uzależnień od alkoholu: https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/PrzychodnieSpecjalistyczne

Zachęcamy do obejrzenia filmu.