Położna POZ

Sprawuje pielęgnacyjną opiekę położniczą i ginekologiczną poprzez:

• wizyty patronażowe u dziecka do ukończenia 2 miesiąca życia oraz kobiety w okresie połogu,
• wizyty profilaktyczne na rzecz populacji objętej opieką,
• edukację przedporodową dla kobiet w ciąży,
• opiekę pielęgnacyjną nad kobietą po operacji ginekologicznej lub onkologiczno – ginekologicznej,
• wykonywanie pobrania materiału z szyjki macicy do przesiewowego badania cytologicznego
  w Programie profilaktyki raka szyjki macicy (tylko w przypadku posiadanych przez położną kwalifikacji).

Położna opracowuje plan edukacji przedporodowej a następnie prowadzi na jego podstawie edukację kobiet w ciąży (także w ciąży wysokiego ryzyka), przygotowując je praktycznie i teoretyczne do odbycia porodu i połogu, karmienia piersią i rodzicielstwa. Zajęcia mogą być prowadzone zarówno indywidualnie, jak i w grupach.

Począwszy od 21. do 31. tygodnia ciąży sprawuje opiekę w formie wizyt odbywających się raz w tygodniu, a od 32. aż do rozwiązania – nie częściej niż dwa razy w tygodniu. Po porodzie położna opiekuje się noworodkiem do ukończenia drugiego miesiąca życia oraz kobietą w okresie połogu, przeprowadzając w tym czasie 4 do 6 wizyt patronażowych.

Realizowana w formie wizyt domowych pooperacyjna opieka pielęgnacyjna nad kobietą po operacji ginekologicznej lub onkologiczno-ginekologicznej może trwać od momentu wypisu ze szpitala do całkowitego zagojenia się rany pooperacyjnej.

Pielęgniarka szkolna

Pielęgniarka lub higienistka szkolna sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą szkolną począwszy od oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych do ostatniej klasy szkoły podstawowej, z wyłączeniem szkól dla dorosłych. W przypadku uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego profilaktyczna opieka zdrowotna jest sprawowana do ukończenia przez nich szkoły ponadpodstawowej.

Świadczenia pielęgniarki lub higienistki szkolnej obejmują:

• wykonywanie i interpretowanie testów przesiewowych,
• czynne poradnictwo dla uczniów z problemami zdrowotnymi,
• sprawowanie opieki nad uczniami z chorobami przewlekłymi i niepełnosprawnością
• udzielanie pomocy przedlekarskiej w przypadku nagłych zachorowań, urazów i zatruć,
• doradztwo dla dyrektora szkoły w sprawie warunków bezpieczeństwa uczniów, organizacji posiłków i warunków sanitarnych w szkole,
• udział w planowaniu, realizacji i ocenie edukacji zdrowotnej,
• edukacja w zakresie zdrowia jamy ustnej, w tym prowadzenie grupowej profilaktyki fluorkowej metodą nadzorowanego szczotkowania zębów preparatami fluorkowymi 6 razy w roku.

Pielęgniarka POZ

Pielęgniarka POZ wykonuje zabiegi na podstawie skierowań i zleceń od lekarzy pracujących w ramach umowy z NFZ. W razie konieczności pobrania materiału do badań diagnostycznych w domu pacjenta pielęgniarka pobiera je wyłącznie na zlecenie lekarza POZ, do którego zadeklarowany jest pacjent.

Dni i godziny przyjęć, w tym wizyt domowych, określa harmonogram pracy pielęgniarki.

W uzasadnionych medycznie przypadkach świadczenia udzielane są bezzwłocznie lub w dniu zgłoszenia. W schorzeniach przewlekłych oraz w pozostałych przypadkach pielęgniarka udziela świadczeń w terminie uzgodnionym z pacjentem. Świadczenia realizowane na podstawie zlecenia lekarskiego lub skierowania są udzielane zgodnie z terminami określonymi w treści zlecenia lub skierowania. 

Świadczenia pielęgniarki POZ w domu pacjenta

Opieką pielęgniarki POZ realizowaną w warunkach domowych mogą być objęte zadeklarowane do pielęgniarki POZ osoby w każdym wieku, u których występuje ograniczenie sprawności psychofizycznej w wyniku choroby. Opieka pielęgniarska sprawowana jest w dni powszednie, od poniedziałku do piątku, w godzinach pomiędzy 8.00 a 18.00, w terminach uzgodnionych z pacjentem.

Świadczenia pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej realizowane w domu pacjenta, w tym również w domu pomocy społecznej, odbywają się zgodnie z ustalonym dla niego indywidualnym planem opieki.

W przypadku podopiecznych domów pomocy społecznej sprawowanie opieki przez pielęgniarkę POZ obejmuje:

• współudział w uzgodnieniu i tworzeniu przez zespół opiekuńczo-terapeutyczny DPS indywidualnych planów opieki dla jego mieszkańców;
• edukację personelu DPS w zakresie wynikającym z potrzeb ustalonych planami opieki;
• realizację świadczeń pielęgnacyjno-leczniczych i leczniczych wynikających z diagnozy pielęgniarskiej oraz zleceń lekarskich.

Środki higieny osobistej, leki, środki farmakologiczne (w tym specjalistyczne opatrunki do leczenia odleżyn), środki ortopedyczne i pomocnicze oraz sprzęt medyczny, niezbędne do wykonywania przez pielęgniarkę czynności higieniczno pielęgnacyjnych – zapewnia pacjent, rodzina lub jego opiekun.

Świadczenia w ramach profilaktyki chorób układu krążenia

W ramach profilaktyki wykonywane są badania biochemiczne krwi (stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL‑cholesterolu, HDL‑cholesterolu, triglicerydów i glukozy), dokonywany jest pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz określany jest współczynnik masy ciała (Body Mass Index – BMI).

Program skierowany jest do osób obciążonych czynnikami ryzyka, znajdujących się na liście pielęgniarki POZ w grupie wiekowej najbardziej zagrożonej chorobami układu krążenia, a więc od 35 do 65 roku życia, u których nie została dotychczas rozpoznana choroba układu krążenia, cukrzyca, przewlekła choroba nerek lub rodzinna hipercholesterolemia i które w okresie ostatnich 5 lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach profilaktyki chorób układu krążenia (także u innych świadczeniodawców). W przypadku wykrycia nieprawidłowości pacjent kierowany jest na dalszą diagnostykę.

Świadczenia w ramach profilaktyki gruźlicy

W ramach profilaktyki przeprowadza się wywiad w kierunku gruźlicy i edukację zdrowotną pacjenta. W przypadku pacjentów z grupy największego ryzyka zachorowania, pielęgniarka POZ przekazuje pisemną informację lekarzowi POZ, do którego pacjent ma złożoną deklarację, o wynikach przeprowadzonej ankiety. Pacjentowi wskazuje się tryb dalszego postępowania, w tym przekazuje się informację o konieczności zgłoszenia się do lekarza POZ w celu dalszej oceny stanu zdrowia.

Kompleksowa Opieka Pielęgniarska (KOP) w ramach opieki przejściowej

KOP w ramach opieki przejściowej po przebytej hospitacji obejmuje

• poradę pielęgniarską leczenia ran w przypadku pacjentów z raną przewlekłą – włączenie do opieki maksymalnie do 60 dni po zakończonej hospitalizacji,
• poradę pielęgniarską stomijną w przypadku pacjentów z wyłonioną stomią – włączenie do opieki maksymalnie do 14 dni po zakończonej hospitalizacji,
• poradę pielęgniarską urologiczną w przypadku pacjentów wymagających cewnikowania pęcherza moczowego – włączenie do opieki maksymalnie do 14 dni po zakończonej hospitalizacji.

Świadczenia te zwiększają dostęp pacjentów po przebytej hospitalizacji do wzmożonej opieki pielęgniarskiej oraz edukacji zdrowotnej w zakresie radzenia sobie z chorobą.

Lekarz POZ

kieruje na badania laboratoryjne
Wykaz badań diagnostycznych, za które płaci lekarz POZ, jest ściśle określony. Od lipca 2022 r. został rozszerzony katalog badań diagnostycznych, na które kieruje lekarz POZ o badania finansowane w ramach budżetu powierzonego diagnostycznego.

Wszystkie badania wykonywane są na zlecenie lekarza. Jeżeli w wyniku udzielonej porady zachodzi konieczność ich wykonania, lekarz wskazuje pacjentowi laboratorium, w którym zostaną one wykonane.

W przypadku uzasadnionym medycznie, materiał do badań laboratoryjnych może być pobrany w domu pacjenta. Zlecenie na pobranie materiału wystawia lekarz POZ, który we własnym zakresie i na własny koszt zapewnia także pojemniki na materiały do zleconych badań oraz pojemnik zbiorczy do transportu pobranych próbek. Zlecenie lekarza POZ wykonuje pielęgniarka, do której pacjent jest zadeklarowany.

Zawsze należy wskazać pacjentowi pracownię lub laboratorium, które wykona zlecone badanie. 

może realizować opiekę koordynowaną (po spełnieniu wymaganych warunków)

Opieka koordynowana może być realizowana w POZ w co najmniej jednym z następujących zakresów:

• diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca, przewlekłej choroby niedokrwiennej serca oraz migotania przedsionków lub
• diagnostyka i leczenie cukrzycy, lub
• diagnostyka i leczenie astmy oskrzelowej i przewlekłej choroby obturacyjnej płuc, lub
• diagnostyka i leczenie niedoczynności tarczycy oraz diagnostyka guzków pojedynczych i mnogich tarczycy.

realizuje profilaktykę chorób układu krążenia

W ramach profilaktyki wykonywane są badania biochemiczne krwi (stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL‑cholesterolu, HDL‑cholesterolu, triglicerydów i glukozy), dokonywany jest pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz określany jest współczynnik masy ciała (Body Mass Index – BMI).

Program skierowany jest do osób obciążonych czynnikami ryzyka, znajdujących się na liście lekarza POZ w grupie wiekowej najbardziej zagrożonej chorobami układu krążenia, a więc od 35 do 65 roku życia, u których nie została dotychczas rozpoznana choroba układu krążenia, cukrzyca, przewlekła choroba nerek lub rodzinna hipercholesterolemia i które w okresie ostatnich 5 lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach profilaktyki chorób układu krążenia (także u innych świadczeniodawców). W przypadku wykrycia nieprawidłowości pacjent kierowany jest na dalszą diagnostykę.

kieruje na niektóre kosztowne badania diagnostyczne
Lekarz POZ może kierować chorych, którzy są pod jego opieką, na kolonoskopię, gastroskopię oraz tomografię komputerową płuc. Skierowanie na te badania musi wynikać z procesu leczenia i diagnostyki prowadzonego przez lekarza POZ. Skierowanie na TK płuc może zostać wystawione po stwierdzeniu nieprawidłowości w badaniu radiologicznym klatki piersiowej przy wskazaniach do pogłębienia diagnostyki. Na pozostałe badania, takie jak np. tomografia innych okolic anatomicznych niż płuca lub rezonans magnetyczny, kierować mogą jedynie lekarze specjaliści.

kieruje pacjenta do lekarza specjalisty lub do szpitala
Lekarz POZ kierując pacjenta do lekarza specjalisty lub do szpitala zobowiązany jest do wykonania i dołączenia do skierowania wyników niezbędnych badań diagnostycznych zgodnie z rozpoznanym schorzeniem, aktualną wiedzą i praktyką medyczną, w celu potwierdzenia wstępnego rozpoznania.

wypisuje recepty według zalecenia lekarza specjalisty
Lekarz POZ może wystawić pacjentowi receptę na leki, które zastosował lekarz w poradni specjalistycznej, jeżeli otrzyma wydaną przez lekarza specjalistę informację – o rozpoznaniu, sposobie leczenia, rokowaniu, ordynowanych lekach (w tym o okresie ich stosowania i dawkowania).

kieruje na zabiegi w gabinecie zabiegowym i w domu pacjenta
W gabinecie zabiegowym wykonywane są zabiegi oraz procedury pozostające w kompetencjach lekarza POZ i wymagające jego udziału, związane bezpośrednio z udzielaną poradą lekarską. W sytuacji uzasadnionej stanem zdrowia pacjenta, zabiegi mogą być wykonywane także w domu pacjenta. Jeśli jakieś zlecenie ma wykonać pielęgniarka, lekarz wydaje skierowanie do tej pielęgniarki, do której pacjent jest zadeklarowany.
Uwaga! Obowiązuje wzór skierowania określony w załączniku nr 5 do obowiązującego zarządzenia Prezesa NFZ w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.

wydaje kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego
Lekarz POZ, w przypadku uprawdopodobnionego postępowaniem diagnostycznym podejrzenia wystąpienia nowotworu złośliwego lub miejscowo złośliwego, wydaje świadczeniobiorcy kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego (DiLO).

kieruje na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne

W odniesieniu do dzieci i młodzieży szkolnej, w przypadkach niekwalifikujących się do rehabilitacji leczniczej, lekarz POZ kieruje dziecko na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizowane w szkołach i finansowane ze środków publicznych na podstawie odrębnych przepisów.

kieruje na leczenie uzdrowiskowe
Wystawiając skierowanie na leczenie uzdrowiskowe lekarz POZ bierze pod uwagę aktualny stan zdrowia pacjenta, wskazania i ewentualne przeciwwskazania oraz w przypadku dorosłych okres, jaki upłynął od dnia zakończenia przez pacjenta ostatniego leczenia uzdrowiskowego (nie wcześniej niż przed upływem 12 miesięcy od tej daty) i zalecaną częstotliwość korzystania z leczenia uzdrowiskowego (nie częściej niż raz na 18 miesięcy, co nie oznacza, że można korzystać z tej formy leczenia co 18 miesięcy, gdyż możliwości finansowe Oddziałów Wojewódzkich NFZ są różne, a co za tym idzie różnie kształtuje się częstotliwość wyjazdów do sanatoriów).

Skierowanie w terminie 30 dni od dnia jego wystawienia przez lekarza pod rygorem utraty ważności skierowania przesyła się do oddziału wojewódzkiego NFZ. Skierowanie może być przesłane przez pacjenta wskazanego w skierowaniu lub przez świadczeniodawcę.

Więcej informacji na temat leczenia uzdrowiskowego znajduje się w zakładce Uzdrowiska.

wydaje zlecenie na transport sanitarny
Lekarz POZ podejmuje decyzję o konieczności zapewnienia pacjentowi transportu sanitarnego. On też ocenia, czy transport będzie bezpłatny, częściowo lub całkowicie odpłatny. Informacja o odpłatności powinna zostać odnotowana przez lekarza na zleceniu. W takim wypadku lekarz jest także obowiązany do poinformowania pacjenta lub jego opiekuna o konieczności pokrycia kosztu transportu.