Programy lekowe

Program lekowy to świadczenie gwarantowane. Leczenie w ramach programu odbywa się z zastosowaniem innowacyjnych, kosztownych substancji czynnych, które nie są finansowane w ramach innych świadczeń gwarantowanych. Leczenie jest prowadzone w wybranych jednostkach chorobowych i obejmuje ściśle zdefiniowaną grupę pacjentów.

Treść każdego programu lekowego jest publikowana jako załącznik do obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

Opis programu obejmuje:

• kryteria kwalifikacji pacjenta do leczenia;
• kryteria wyłączenia z programu;
• schemat dawkowania leków;
• sposób podawania leków;
• wykaz badań diagnostycznych wykonywanych przy kwalifikacji pacjenta do programu oraz koniecznych do monitorowania leczenia.

Aktualne załączniki do programów lekowych są publikowane wraz z każdym obwieszczeniem:
https://www.gov.pl/web/zdrowie/obwieszczenia-ministra-zdrowia-lista-lekow-refundowanych

Koszty leczenia

Pacjenci zakwalifikowani do programów lekowych są leczeni bezpłatnie. Decyzję o kwalifikacji podejmuje lekarz placówki posiadającej kontrakt w tym zakresie – w oparciu o szczegółowe kryteria włączenia do programu.

Placówki realizujące programy lekowe

Informacje o placówkach realizujących program w poszczególnych województwach znajdują się na stronie informacyjnej Narodowego Funduszu Zdrowia: https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/ProgramyLekowe lub są udzielane przez pracowników oddziału wojewódzkiego NFZ.

Leki refundowane

Jeżeli jesteś osobą uprawnioną do świadczeń finansowanych ze środków publicznych, masz prawo do refundowanych produktów (np. leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, materiałów opatrunkowych).

Podstawą ich wydania jest recepta wystawiona przez lekarza, lekarza dentystę, felczera lub starszego felczera, pielęgniarkę i położną. Osoby te posiadają uprawnienie do wystawiania recept, które wynika z rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie recept.

Receptę na leki refundowane możesz zrealizować w każdej aptece (lub punkcie aptecznym), która zawarła umowę z NFZ na realizację recept refundowanych. Taka apteka oznaczona jest specjalną tablicą lub nalepką umieszczoną w widocznym i łatwo dostępnym miejscu, zawierającą informację o zawarciu umowy oraz widoczne z zewnątrz logo NFZ.

Zasady refundacji

W celu otrzymania leku refundowanego koniecznym jest spełnienie następujących kryteriów:

• posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego, zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach.
  Do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych mają prawo osoby ubezpieczone, świadczeniobiorcy i osoby korzystające z ubezpieczenia na podstawie przepisów o koordynacji.
• obecność danego leku na liście leków refundowanych.
  Lista leków refundowanych w formie obwieszczenia Ministra Zdrowia jest publikowana na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia: https://www.gov.pl/web/zdrowie/obwieszczenia-ministra-zdrowia-lista-lekow-refundowanych.
• posiadanie wskazań do stosowania leku tożsamych ze wskazaniami określonymi dla danego leku w obwieszczeniu Ministra Zdrowia.

Ważne: Podstawą do zaordynowania leku z odpłatnością zniżkową, wynikającą z wykazu leków refundowanych jest rozpoznanie lekarskie, odpowiadające zakresowi wskazań i przeznaczeń danego produktu leczniczego.

Odpłatność za leki

Obecnie obowiązują następujące poziomy odpłatności:

• bezpłatny - do wysokości limitu,
• ryczałt - kwota 3,20 zł do wysokości limitu,
• 50% - do wysokości limitu,
• 30% - do wysokości limitu.

Kwalifikacji do odpowiedniej odpłatności dokonuje Minister Zdrowia. Kwota, którą ostatecznie musi uiścić pacjent, w przypadku, gdy lek posiada poziom odpłatności „50%” nie zawsze wynosi połowę ceny detalicznej leku.

Dla każdego leku refundowanego oprócz poziomu odpłatności ustala się limit finansowania i to właśnie jego wysokość wpływa na ostateczną cenę leku dla pacjenta. Jeżeli cena leku jest równa lub niższa od limitu finansowania pacjent otrzyma lek ponosząc koszt połowy ceny detalicznej leku. Natomiast jeżeli cena detaliczna leku jest wyższa od limitu finansowania pacjent do wyżej wymienionej kwoty dopłaci różnicę pomiędzy ceną detaliczną leku, a limitem finansowania.

Przykład:

Lek z poziomem odpłatności „50%”

• cena detaliczna leku wynosi - 100 zł,
• wysokość limitu finansowania wynosi - 80 zł,
• kwota, którą pacjent zapłaci w aptece: 80 zł x 50% + 20 zł (różnica) = 60 zł.

Bezpłatne leki

Osobom po ukończeniu 65 roku życia (S) oraz przed ukończeniem 18 roku życia (DZ), a także kobietom w ciąży i połogu (C) przysługują bezpłatne leki znajdujące się w wykazie leków w załącznikach D1, D2 oraz E.

Receptę z uprawnieniem „S” oraz „DZ” może wystawić:

• lekarz lub pielęgniarka udzielający świadczeń opieki zdrowotnej w ramach umowy z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (POZ),
• lekarz lub pielęgniarka udzielający świadczeń opieki zdrowotnej w ramach umowy z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS),
• lekarz udzielający świadczeń opieki zdrowotnej w ramach umowy z zakresu leczenia szpitalnego - w związku z zakończeniem leczenia szpitalnego,
• lekarz posiadający prawo wykonywania zawodu, który zaprzestał wykonywania zawodu i wystawił receptę dla siebie lub rodziny.

Receptę z uprawnieniem „C” może wystawić:

• lekarz posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarz odbywający specjalizację w tej dziedzinie,
• położna podstawowej opieki zdrowotnej lub położna wykonująca świadczenia opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w poradni położniczo-ginekologicznej,
• inny lekarz na podstawie zaświadczenia wystawionego przez osoby wyżej wymienione.

Ważność recept

Termin realizacji recepty nie może przekroczyć:

• 30 dni od daty jej wystawienia lub naniesionej na recepcie daty realizacji „od dnia” (w przypadku e-recepty termin realizacji recepty może zostać oznaczony na 365 dni),
• 7 dni od daty jej wystawienia lub naniesionej na recepcie daty realizacji „od dnia” dla recepty na antybiotyki w postaci preparatów do stosowania wewnętrznego i parenteralnego,
• 120 dni od daty jej wystawienia dla recepty na leki z importu docelowego,
• 120 dni od daty jej wystawienia dla recepty na produkty immunologiczne wytwarzane indywidualnie dla pacjenta,
• 30 dni od daty jej wystawienia dla recepty na środki odurzające, substancje psychotropowe, preparaty zawierające te środki lub substancje oraz prekursory kategorii 1.

Uwaga: W przypadku e-recepty dla której termin realizacji oznaczono na 365 dni jednorazowo możesz wykupić zapas leku na 120 dni; nie ma możliwości wykupienia leku na 365 dni. Kolejną porcję leków, na następne 120 dni, otrzymasz po upływie ¾ tego okresu, czyli po 90 dniach od kupienia pierwszej porcji leków.

Ważne: Jeżeli na recepcie papierowej zostało przepisane kilka pozycji, dla których termin realizacji jest różny to termin realizacji recepty jest wyznaczany przez najkrótszy z terminów realizacji dla przepisanych na recepcie leków.

Import docelowy

Jeżeli w celu ratowania życia lub zdrowia wymagasz podania leku, który z różnych powodów jest niedopuszczony do obrotu w Polsce lub którego produkcji zaprzestano już w kraju, możesz skorzystać z możliwości tzw. importu docelowego. Dzięki niemu możesz otrzymać lek, który nie posiada aktualnego świadectwa rejestracji potwierdzającego pozwolenie na dopuszczenie do obrotu (wydawanego przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych). Taki lek może być sprowadzany z innych krajów na indywidualne zapotrzebowanie. Zgodę na wniosek o import docelowy wydaje Minister Zdrowia.

Szczegółowe informacje znajdują się na stronie Ministerstwa Zdrowia:
https://www.gov.pl/web/zdrowie/sprowadzac-leki-z-zagranicy-import-docelowy-